Wat is de aansprakelijkheid binnen een BV?

Een van de voornaamste redenen waarom beginnende ondernemers liever voor een besloten vennootschap (BV) als rechtsvorm kiezen dan voor een eenmanszaak of een vennootschap onder firma is de aansprakelijkheid. Een BV heet toch niet voor niets vennootschap met beperkte aansprakelijkheid? Uiteraard ben je als starter bereid te investeren in je bedrijf en begrijp je dat daar risico's mee gepaard gaan. Maar hoe vermijd je – mochten er onverhoopt zaken fout gaan – dat je persoonlijk moet instaan voor de financiële gevolgen? In tegenstelling tot een vennootschap onder firma of een eenmanszaak staat je als bestuurder en/of aandeelhouder van een bv niet met je volledige persoonlijke bezit in voor mogelijke schulden die uit je zakelijke activiteiten voortvloeien. Maar wie is er dan aansprakelijk bij een bv?

Wanneer ben je in privé aansprakelijk voor schulden van een BV?

Het uitgangspunt bij een BV is dat de bestuurder niet met zijn privévermogen aansprakelijk is voor eventuele schulden van de BV. Dit betekent dat er geen sprake is van bestuurlijke aansprakelijkheid (bv zelf kan wel aansprakelijk worden gesteld).

Kan de schuldeiser niet door de BV betaald worden, dan heeft hij pech. De schuldeiser kan de bestuurder niet aanspreken voor nakoming van de schuld. Dit is 99.9% van de keren het geval. Van deze hoofdregel kan onder bijzondere omstandigheden afgeweken worden. Bij hoge uitzondering kan de bestuurder persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. De verschillende scenario's volgen hierna.

Wanneer is er sprake van onbehoorlijk bestuur?

Aan de bestuurders is de taak om de BV op een juiste manier te besturen. Een bestuurder moet in het belang van de BV handelen, en geen overeenkomsten aangaan waarvan hij weet dat de BV deze niet gaat nakomen. Doet een bestuurder dit wel, dan kan sprake zijn van onbehoorlijk bestuur. Wanneer je aansprakelijk wordt gesteld tegenover externe schuldeisers, noem je dit externe bestuurdersaansprakelijkheid.

Van onbehoorlijk bestuur is sprake als een andere bestuurder van een andere onderneming in dezelfde situatie niet hetzelfde had gehandeld. Een voorbeeld ter illustratie: je BV heeft al veel schulden bij verschillende schuldeisers die niet betaald worden. Je ontvangt van een van jouw schuldenaren een betaling en besluit om hiermee dure kunst voor in het kantoor te kopen, ter versiering. Andere bestuurders hadden in die situatie er waarschijnlijk voor gekozen om met het ontvangen geld schuldeisers af te betalen. Hier lijkt dus sprake van onbehoorlijk bestuur.

Een paar andere voorbeelden van onbehoorlijk bestuur zijn het niet tijdig opmaken van je jaarrekening, of deze te laat laten publiceren bij de KvK. Denk ook aan het aangaan van verplichtingen namens de BV, terwijl je op het moment van aangaan al weet dat de BV niet aan haar verplichtingen kan voldoen. De genoemde voorbeelden zijn niet uitputtend, er zijn ook andere situaties mogelijk waarin sprake is van onbehoorlijk bestuur.

Let op dat het vaststellen van onbehoorlijk bestuur niet vanzelf gaat. Een schuldeiser moet naar de rechter om te laten vaststellen dat daar sprake van is. De kosten hiervoor moet de schuldeiser dragen, en deze kan hij maar in beperkte mate verhalen op de schuldenaar als hij al gelijk krijgt.

Als is vastgesteld dat sprake is van onbehoorlijk bestuur, is de vraag wat de consequenties voor de bestuurder zijn. Meestal betekent dit dat de bestuurder aansprakelijk is voor de onbetaalde vordering van de schuldeiser. In een faillissement kan dit betekenen dat de bestuurder privé aansprakelijk is voor het gehele tekort in het faillissement. Dat kan oplopen tot een flink bedrag.

Wat betekent “hoofdelijk aansprakelijkheid” bij een BV?

Kent de BV twee of meer bestuurders, dan geldt dat beide bestuurders in beginsel aansprakelijk zijn voor de schulden bij onbehoorlijk bestuur. De curator van de failliete BV kan ervoor kiezen om één bestuurder voor het geheel aan te spreken, of beide bestuurders voor een deel. Wordt maar één bestuurder aangesproken, dan moet hij de gehele schuld voldoen, maar kan hij wel de tweede bestuurder aanspreken. De tweede bestuurder moet de eerste bestuurder dan weer betalen. Hoofdelijk betekent dus: je kunt worden aangesproken voor de hele mep, terwijl er meerdere schuldigen zijn. Pas wanneer je kunt aantonen dat je geen aandeel hebt gehad in het veroorzaken van de schade en je dit redelijkerwijs ook niet had kunnen voorkomen, ben je niet hoofdelijk aansprakelijk.

Wanneer ben je als bestuurder aansprakelijk ten opzichte van de BV?

Bestuurders zijn naar de BV toe ook gebonden om hun taak behoorlijk te vervullen. Handelt een bestuurder niet in het belang van de BV, dan kan de bestuurder door de BV zelf aangesproken worden voor geleden schade. Bijvoorbeeld vanuit de aandeelhouders, of een andere bestuurder. Dit gaat dan om interne bestuurdersaansprakelijkheid. Je bent dan aansprakelijk tegenover de rechtspersoon. Om aangesproken te worden door de BV, moet de bestuurder een ernstig verwijt worden gemaakt. Een voorbeeld: de bestuurder handelt in strijd met de statuten. Dit is onbehoorlijk bestuur en verwijtbaar. De aangesproken bestuurder moet dan de schade die de BV heeft geleden hierdoor vergoeden. Dit kan eigenlijk alleen als er meerdere bestuurders en/of aandeelhouders zijn. Ben je enig aandeelhouder en bestuurder (DGA) dan ga je jezelf niet aansprakelijk stellen.

Kan ik als aandeelhouder aansprakelijk worden gesteld?

Een bestuurder is belast met de dagelijkse gang van zaken in de BV. Het is dan ook logisch dat als er iets fout gaat, schuldeisers als eerste naar de bestuurder kijken. Als aandeelhouder geldt dat je in deze situatie veiliger bent dan de bestuurder (als de bestuurder en aandeelhouder niet dezelfde persoon zijn). De enige plicht die je namelijk hebt, is het betalen van de waarde van je aandelen. Gaat de BV failliet, dan ben je de betaalde waarde kwijt, maar kan je in beginsel niet aangesproken worden voor enige schuld. Heb je de waarde van je aandelen nog niet betaald ten tijde van het faillissement, dan kan de curator je alsnog verplichten om dit te betalen.

Wanneer ben je als aandeelhouder wel aansprakelijk in de BV?

In uitzonderingsgevallen is de aandeelhouder wel aansprakelijk voor schulden, bijvoorbeeld als deze zich garant heeft gesteld. In een aantal situaties geldt dat wat je als aandeelhouder hebt gedaan, echt niet kan. Denk aan het uitkeren van dividend terwijl je weet dat de BV veel schulden heeft. Ben je ervan op de hoogte dat de bestuurder van de BV waarin je aandelen houdt onrechtmatig bezig is, maar doe je hier niets aan, dan kun je ook aansprakelijk zijn voor schulden. Handel je onrechtmatig jegens schuldeisers, dan kan hier ook aansprakelijkheid uit voort vloeien.

Kan een aandeelhouder gelijk worden gesteld met een bestuurder?

Een bestuurder kan in faillissement aansprakelijk zijn voor het tekort dat de BV heeft. In bepaalde gevallen gaat dit ook op voor de aandeelhouder. Zijn de aandeelhouder en bestuurder twee verschillende personen, maar bemoeit de aandeelhouder zich zo erg met het bestuur dat het naar buiten toe lijkt alsof hij ook een bestuurder is, dan kan de aandeelhouder ook aansprakelijk gehouden voor de schulden.

Kun je je verzekeren tegen aansprakelijkheid?

Als je als bestuurder aansprakelijk wordt gesteld, is je privévermogen waarschijnlijk niet hoog genoeg om alle schulden te voldoen. Dit kan nare gevolgen hebben (denk aan een persoonlijk faillissement). Verstandig is om een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten. Wordt je aangesproken voor de schulden van de BV, dan voldoet de verzekering deze. Elke verzekering kent weer andere voorwaarden, dus vergelijk vooral!

Ter afsluiting

Voordat je je zorgen maakt over eventuele aansprakelijkheid, onthoud dat dit allemaal hoge uitzonderingsgevallen zijn. Als je gewoon normaal je werk doet als DGA en geen gekke dingen doet, kun je eigenlijk nooit met je privévermogen aansprakelijk zijn. Meestal wordt de bv privé aansprakelijk gesteld. Het is juist het doel van de BV om persoonlijke aansprakelijkheid te voorkomen. Als je ondernemingsidee bijvoorbeeld niet aanslaat bij het publiek geldt dat niet als onbehoorlijk bestuur en ben je niet privé aansprakelijk voor verliezen/schulden! Alleen als je dingen doet namens de BV die echt niet kunnen, ben je aansprakelijk voor schulden van jouw BV. Wat voor jou de beste keuze is, ligt altijd aan jouw situatie en wat je uiteindelijk van plan bent met je BV. Veel ondernemers kiezen er daarom voor om even kort te sparren met één van onze adviseurs. Dit is volledig gratis en kan worden ingepland via deze link.